Мыс улану
Мыспен улану – организмде осы заттың артық болуынан туындаған жағдай. Мыс көптеген органдар мен жүйелердің дұрыс жұмыс істеуі үшін өте маңызды. Ол барлық дерлік биохимиялық процестерде белсенді рөл атқарады, сонымен қатар гемопоэз процесінде таптырмас рөл атқарады. Сондықтан мұндай маңызды заттың жетіспеушілігімен дәрігерлер тұтас витаминдік кешендерді тағайындайды. Мыспен улану мұндай препараттарды дұрыс қолданбау нәтижесінде, жұмыста немесе үйде болуы мүмкін.
Аурудың сипаттамасы
Мыспен улану металл шаңымен, түтінмен немесе қосылыстармен тыныс алу жолдары, асқазан-ішек жолдары арқылы немесе теріге тию нәтижесінде пайда болуы мүмкін. Мыспен улану ас қорыту жүйесінің шырышты қабығының, тыныс алу жолдарының немесе эпителийдің жоғарғы қабатының тітіркенуімен сипатталады. Қанға енгеннен кейін мыс бөлшектері эритроциттерді бұзады, қанға гемоглобиннің айтарлықтай ағынын тудырады – бұл процесс гемолиз деп аталады. Мыспен улану кезінде жүйке жүйесі мен өкпе зардап шегеді, бүйрек және бауыр жеткіліксіздігі дамиды.
Симптомдары
Уланудың жалпы белгілері:
• Бүйрек және зәр шығару жүйесінің бұзылуы (зәр бөлінбейді);
• Көз алмалары қызылға айналады;
• Жүрек айну және құсу;
• Бұлшықеттердегі ыңғайсыздық, ауырсыну және ауырсыну;
• Тітіркену мен депрессияның жоғарылауы.
Мыс буын жұтқанда құю безгегі дамиды. Бұл жағдай күштің жоғалуы мен летаргиямен, қатты шөлдеумен және құрғақ ауызбен, бас ауруымен, кеудедегі ауырсынумен және тұншығумен, дене қызуының көтерілуімен және қалтырауымен, пароксизмальды құрғақ жөтелмен және т.б. сипатталады.
Егер осы заттың қосылыстарын қабылдау құрамында мыс бар препараттарды абайсызда немесе әдейі қабылдау, мыс ыдыстарын қолдану нәтижесінде пайда болса, адамда келесі белгілер байқалады:
• Ауызда өзіне тән дәмнің пайда болуы және күшті сілекей ағуы;
• Диарея, іштің ауыруы, нәжістің көгілдір түсі;
• Сөйлеу бұзылыстары жиі байқалады, әлдеқайда сирек – эпилепсиялық ұстамалар.
Себептері
Улану өндіріс процесінде де, үйде де мүмкін. Сонымен бірге бұл металл ағзаға асқазан-ішек жолдары немесе тыныс алу мүшелері арқылы, аэрозольдар мен құрамында мыс бар заттардың булануымен, мыс шаңы арқылы түсуі мүмкін.
Ең көп. ағзадағы мыстың артық мөлшерін тудыратын жалпы факторлар:
• Мыс бұйымдарын жылтырату және ұнтақтау кезінде;
• Мыс немесе мыс пен мырыш қорытпасын өндірумен байланысты құю цехтары;
• Дәнді дақылдарды себу алдында өңдеу;
• Мыс бұйымдарын өндірумен байланысты (эмаль және бояу өндірісі, гальваника, тоқыма өнеркәсібі) кәсіпорындарда қауіпсіздік ережелерін бұзған жағдайда;
• Өсімдіктерді мыс сульфатымен бүрку;
• Үй шаруашылығында мыс ыдыстарды қолдану;
• Бояу үшін мыс тұздарын пайдаланатын өнімдерді пайдалану;
• Өнімді сақтау үшін мыс тоңазытқыш қондырғыларын пайдалану;
• Фунгицидтік сұйықтықты әдейі немесе қателікпен жұту;
• Өзін-өзі өлтіру мақсатында химиялық қосылыстарды қолдану.
Тамақтану бойынша кеңес
Емдеу кезінде құрамында мыс бар тағамдарды сақтықпен пайдалану керек: мүше еттері (бауыр, жүрек, бүйрек, ми), жаңғақтар (бадам, жержаңғақ, фундук және жаңғақ, тұқымдар), теңіз өнімдері, ашытқылар, жарма. (күріш, қарақұмық). Диетаға қосу ұсынылады: жұмыртқа, бұршақ, пияз, сарымсақ және құрамында күкірті бар тағамдар (мысты бейтараптандыруға және ағзадан шығаруға көмектеседі). Алманы да диетаға қосу керек – олар пектиннің көзі болып табылады.
Бұл ақпарат тек нұсқаулық үшін берілген. Қолданар алдында дәрігермен кеңесіңіз.
Ақпараттық бюллетеньге жазылу